Σάββατο, Μαρτίου 16, 2013
Unknown
Το Φεστιβάλ της Ο.Κ.Μ. στάθηκε η αφορμή για να ανοίξει η συζήτηση σε μεγάλα και κρίσιμα ζητήματα που ¨καίνε ¨και έχουν τεράστια περιβαλλοντική , κοινωνική και αναπτυξιακή διάσταση.
Ετσι μέρα με τη μέρα ο φάκελος κάθε θεματικής ενότητας με τα σημαντικά στοιχεία που κατέθεσαν οι εισηγητές και οι παρεμβαίνοντες ( έρευνες, παρουσιάσεις, στοιχεία, τεχνικό υλικό κλπ) και αποτελεί μια πρώτη βάση, μπορεί να εμπλουτίζεται με νέες παρεμβάσεις και τεκμηριώσεις και να αποτελέσει σε βάθος χρόνου πολύτιμο εργαλείο για μας, για συλλογικότητες και την κοινωνία.
Παραθέτω μερικά στοιχεία από ένα εξαιρετικό κείμενο προβληματισμού του Δ.Ψαρρά και ολόκληρο στη συνέχεια.
Μανόλης Μαρκάκης
……
Με αυτήν την έννοια, η πολυλειτουργική γεωργία περιλαμβάνει, εκτός από την πρωταρχική λειτουργία της παραγωγής του τροφίμου, σε συνεργία με την βασική λειτουργία του οικοσυστήματος): την προστασία του εδάφους και της γονιμότητας του, την διαχείριση του κύκλου του νερού και του τοπίου, σαν απαραίτητη βάση για την εξέλιξη της βιοποικιλότητας.
……
Δεν πρέπει να ξεχνάμε τη λειτουργία της διδασκαλίας, ειδικά σε σχέση με το εκπαιδευτικό σύστημα:
Θα πρέπει να προωθηθούν εκπαιδευτικά αγροκτήματα, με στοχευμένα προγράμματα για σχολικές ομάδες που να διαφημίζονται στο διαδίκτυο, την οργάνωση ενημερωτικών σεμιναρίων για τις σχέσεις μεταξύ της γεωργίας, του τοπίου, του πολιτισμού, και την προστασία της φυσικότητας.
Θα πρέπει να προωθηθούν εκπαιδευτικά αγροκτήματα, με στοχευμένα προγράμματα για σχολικές ομάδες που να διαφημίζονται στο διαδίκτυο, την οργάνωση ενημερωτικών σεμιναρίων για τις σχέσεις μεταξύ της γεωργίας, του τοπίου, του πολιτισμού, και την προστασία της φυσικότητας.
……
Αν οι πόλεις απορροφήσουν πλήρως το προϊόν των τοπικών παραγωγών ("km 0"), η τοπική γεωργία θα μειώσει την ασφυξία που προκαλούν στην καθημερινότητα μας τα δίκτυα διανομής (μεγάλων και μεσαίων αποστάσεων), που μερικές φορές ελέγχονται από καρτέλ.
……
Λογικά, η υλοποίηση ενός σχεδιασμού θα πρέπει να λάβει υπόψη της την κλιματική αλλαγή που βρίσκεται σε εξέλιξη και η αναμενόμενη σταδιακή μείωση του νερού, μέσω της επιβολής και μετριασμού ανάπτυξης / διατήρησης <<ξένων>> φυτικών και ζωικών κεφαλαίων
……
ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΧΕΔΙΟ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ
του Δημήτρη Ψαρρά
Η επέκταση των <<αρμοδιοτήτων>> της γεωργίας, για τις επικαιροποιημενες ανάγκες της χώρας (προστασία και διαχείριση της γης, καταπολέμηση των υδρογεωλογικών καταστάσεων, τοπική παραγωγή τροφίμων, εξειδίκευση της περιβαλλοντικής αειφορίας στην παραγωγή τροφίμων, μετριασμό των σοβαρών κλιματικών αλλαγών, αυτάρκεια σίτισης κλπ).., θα οδηγήσει αναγκαστικά σε αύξηση των εργαζομένων του κλάδου.
Επομένως, θεωρείται απαραίτητη μια εξήγηση των σημείων επαφής του πρωτογενή τομέα
που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στις νέες γεωργικές πολιτικές, συμπεριλαμβανομένων
ΚΑΠ και ΠΑΠ (Περιφερειακή Αγροτική Πολιτική) 2014-2020.
Εξοικονόμηση της γεωργικής γης
που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στις νέες γεωργικές πολιτικές, συμπεριλαμβανομένων
ΚΑΠ και ΠΑΠ (Περιφερειακή Αγροτική Πολιτική) 2014-2020.
Εξοικονόμηση της γεωργικής γης
Για τον σχηματισμό ενός γεωργικού εδάφους (ως "συγκροτημένο οικοσύστημα ") παίρνει χιλιάδες χρόνια συσσώρευσης οργανικής ύλης και διαδικασιών χουμοποίησης που προέρχονται από την δασική κάλυψη. Είναι, σαφές ότι πρέπει να θεωρηθεί πολύτιμη και αναφαίρετη κληρονομιά που πρέπει να παραδοθεί ανέπαφη στις μελλοντικές γενιές.
Έχει γίνει απολύτως απαραίτητη η μετάβαση από την άναρχη δόμηση στην ανάκτηση των ήδη υπαρχόντων κτιρίων. (παλαιών και νέων).
Έχει γίνει απολύτως απαραίτητη η μετάβαση από την άναρχη δόμηση στην ανάκτηση των ήδη υπαρχόντων κτιρίων. (παλαιών και νέων).
Η εξοικονόμηση της γεωργικής γης πρέπει να είναι ένα από τα μεγαλύτερα εργαλεία
σχεδιασμού, καθώς επιτυγχάνει τα ακόλουθα πλεονεκτήματα:
- Μειώνει το κτιριακό χάος και την ανάγκη κατασκευής περαιτέρω υποδομών?
- Μειώνει τον κατακερματισμό της γεωργικής γης, που οδηγεί σε αναποτελεσματικότητα στην παραγωγή?
σχεδιασμού, καθώς επιτυγχάνει τα ακόλουθα πλεονεκτήματα:
- Μειώνει το κτιριακό χάος και την ανάγκη κατασκευής περαιτέρω υποδομών?
- Μειώνει τον κατακερματισμό της γεωργικής γης, που οδηγεί σε αναποτελεσματικότητα στην παραγωγή?
Μειώνει τον κίνδυνο ερημοποίησης (μεγάλο μέρος της Κρήτης <<πατεί>> σε λιγότερο από 30 εκατοστά χώματος).
- Διατηρούνται περιοχές με <<ποιοτικά>> τοπία από αισθητικής πλευράς προσδίδοντας <<ταυτότητα>>, η οποία είναι απαραίτητη για την ευημερία μας.
Η ανάπτυξη μιας γεωργικής δραστηριότητας πραγματοποιείται μέσα από τρεις δρόμους: την ποσότητα του προϊόντος, την ποιότητα και τη διαχείριση του τοπίου (μωσαϊκό τοπίου, φυσικός πλούτος, παραδοσιακός πολιτισμός) σαν προστιθέμενη αξία του.
Στις περισσότερες περιοχές (νησιώτικες, ορεινές) έχει επέλθει κορεσμός στο θέμα
της ποσότητας, (ειδικά στη παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων) έτσι κρίνεται αναγκαίο
να μεταφερθούν οι προσπάθειες και οι πόροι από την ποσότητα προϊόντων σε ένα υψηλότερο επίπεδο ορθολογικής ποιοτικής παραγωγής και στη διαχείριση του τοπίου.
- Διατηρούνται περιοχές με <<ποιοτικά>> τοπία από αισθητικής πλευράς προσδίδοντας <<ταυτότητα>>, η οποία είναι απαραίτητη για την ευημερία μας.
Η ανάπτυξη μιας γεωργικής δραστηριότητας πραγματοποιείται μέσα από τρεις δρόμους: την ποσότητα του προϊόντος, την ποιότητα και τη διαχείριση του τοπίου (μωσαϊκό τοπίου, φυσικός πλούτος, παραδοσιακός πολιτισμός) σαν προστιθέμενη αξία του.
Στις περισσότερες περιοχές (νησιώτικες, ορεινές) έχει επέλθει κορεσμός στο θέμα
της ποσότητας, (ειδικά στη παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων) έτσι κρίνεται αναγκαίο
να μεταφερθούν οι προσπάθειες και οι πόροι από την ποσότητα προϊόντων σε ένα υψηλότερο επίπεδο ορθολογικής ποιοτικής παραγωγής και στη διαχείριση του τοπίου.
Η ρύθμιση αυτή πληροί τις προϋποθέσεις του σύγχρονου τουρισμού.
Ύπαιθροι με χαραχτήρα Τουριστικού προορισμού, όπως το Chianti, Collio και το Τιρόλο, το φαγητό και το κρασί είναι μέρος ενός πολιτιστικού και ιστορικού φυσικού τοπίου που το διαχειρίζονται με σύνεση. Έρευνες που διεξάγονται τα τελευταία χρόνια από οικονομολόγους του περιβάλλοντος, έχουν καταδείξει ότι το γεωργικό προϊόν είναι σε καλύτερη θέση (διατροφική και οικονομική) αν προταθεί μέσα σε ένα ευχάριστο περιβάλλον.
Αυτή η προσέγγιση για την αποτελεσματικότητα και τη χρήση της αγροτικής γης επιδιώκεται και προωθείται στις ευρωπαϊκές περιφέρειες περίγυρα των Άλπεων, των Πυρηναίων, των Απεννίνων ορέων στη Σικελία, Σαρδηνία και Κορσική και σχεδόν στο σύνολο των <<μειονεκτικών>> περιφερειών στην Ευρώπη.
Εκεί υπάρχει η πλήρης συνειδητοποίηση ότι η αγορά ακινήτων δεν είναι κινητήρας ανάπτυξης, αλλά έχει γίνει ένας παράγοντας της κρίσης.
Αυτή η προσέγγιση για την αποτελεσματικότητα και τη χρήση της αγροτικής γης επιδιώκεται και προωθείται στις ευρωπαϊκές περιφέρειες περίγυρα των Άλπεων, των Πυρηναίων, των Απεννίνων ορέων στη Σικελία, Σαρδηνία και Κορσική και σχεδόν στο σύνολο των <<μειονεκτικών>> περιφερειών στην Ευρώπη.
Εκεί υπάρχει η πλήρης συνειδητοποίηση ότι η αγορά ακινήτων δεν είναι κινητήρας ανάπτυξης, αλλά έχει γίνει ένας παράγοντας της κρίσης.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ της σύγχρονης γεωργίας (πολυλειτουργική γεωργία)
Η γεωργία περιλαμβάνει πολλές σημαντικές λειτουργίες σχετικά με τη διαχείριση της γης, λειτουργίες που σε μεγάλο βαθμό αγνοούνται από το κοινό - από τους πολιτικούς και συχνά από τους διοικητικούς υπαλλήλους – και οι οποίες μαζί καθορίζουν την πολυλειτουργική γεωργία.
Αυτή είναι μια έννοια η οποία περιλαμβάνει, εκτός από την πρωταρχική λειτουργία της παραγωγής του τροφίμου, σε συνεργία με την βασική λειτουργία του οικοσυστήματος (βλ. προηγούμενη παράγραφο): την προστασία του εδάφους και της γονιμότητας του, την διαχείριση του κύκλου του νερού και του τοπίου, σαν απαραίτητη βάση για την εξέλιξη της βιοποικιλότητας.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε τη λειτουργία της διδασκαλίας, ειδικά σε σχέση με το εκπαιδευτικό σύστημα:
Θα πρέπει να προωθηθούν εκπαιδευτικά αγροκτήματα, με στοχευμένα προγράμματα για σχολικές ομάδες που να διαφημίζονται στο διαδίκτυο, την οργάνωση ενημερωτικών σεμιναρίων για τις σχέσεις μεταξύ της γεωργίας, του τοπίου, του πολιτισμού, και την προστασία της φυσικότητας.
Η Γεωργία σε μειονεκτικές περιοχές θα πρέπει να εξελιχθεί από εξειδικευμένη σε διαφοροποιημένη και πολυλειτουργικη.
Η εξειδικευμένη γεωργία είναι στην πραγματικότητα εκτεθειμένη στην κρίση και στις αγορές προϊόντος (π.χ. πιθανές καταρρεύσεις στην τιμή του ελαιολάδου και κρασιού από υπερπαραγωγή).
Θα πρέπει να αναπτυχθεί η καλλιέργεια φρούτων φυτών και λουλουδιών, σε συνεργασία με την μελισσοκομία και τη βόσκηση.
Ανάκτηση και επαναεισαγωγή των παραδοσιακών ποικιλιών φρούτων και λαχανικών με μικρή εξάρτηση από υδάτινους πόρους, πιο ανθεκτικές στα παράσιτα και να γίνει γνωστό στο ευρύ κοινό.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε τη λειτουργία της διδασκαλίας, ειδικά σε σχέση με το εκπαιδευτικό σύστημα:
Θα πρέπει να προωθηθούν εκπαιδευτικά αγροκτήματα, με στοχευμένα προγράμματα για σχολικές ομάδες που να διαφημίζονται στο διαδίκτυο, την οργάνωση ενημερωτικών σεμιναρίων για τις σχέσεις μεταξύ της γεωργίας, του τοπίου, του πολιτισμού, και την προστασία της φυσικότητας.
Η Γεωργία σε μειονεκτικές περιοχές θα πρέπει να εξελιχθεί από εξειδικευμένη σε διαφοροποιημένη και πολυλειτουργικη.
Η εξειδικευμένη γεωργία είναι στην πραγματικότητα εκτεθειμένη στην κρίση και στις αγορές προϊόντος (π.χ. πιθανές καταρρεύσεις στην τιμή του ελαιολάδου και κρασιού από υπερπαραγωγή).
Θα πρέπει να αναπτυχθεί η καλλιέργεια φρούτων φυτών και λουλουδιών, σε συνεργασία με την μελισσοκομία και τη βόσκηση.
Ανάκτηση και επαναεισαγωγή των παραδοσιακών ποικιλιών φρούτων και λαχανικών με μικρή εξάρτηση από υδάτινους πόρους, πιο ανθεκτικές στα παράσιτα και να γίνει γνωστό στο ευρύ κοινό.
Θα πρέπει να επιδιωχθεί, όπου είναι δυνατόν επανένωση της περιοχής παραγωγής με την περιοχή κατανάλωσης (επισιτιστική κυριαρχία)
Αν οι πόλεις απορροφήσουν πλήρως το προϊόν των τοπικών παραγωγών ("km 0"), η τοπική γεωργία θα μειώσει την ασφυξία που προκαλούν στην καθημερινότητα μας τα δίκτυα διανομής (μεγάλων και μεσαίων αποστάσεων), που μερικές φορές ελέγχονται από καρτέλ.
Αν οι πόλεις απορροφήσουν πλήρως το προϊόν των τοπικών παραγωγών ("km 0"), η τοπική γεωργία θα μειώσει την ασφυξία που προκαλούν στην καθημερινότητα μας τα δίκτυα διανομής (μεγάλων και μεσαίων αποστάσεων), που μερικές φορές ελέγχονται από καρτέλ.
Επίσης, έτσι επιτυγχάνεται, μετά την οικονομική και περιβαλλοντική διάσταση, η σύνδεση και η συνοχή της υπαίθρου με τους πληθυσμούς που κατοικούν την ευρύτερη περιφέρεια απομακρύνοντας τις παρενέργειες των όποιων κερδοσκοπικών επιθέσεων (οικονομικο-κοινωνικών και διατροφικών)
Η γεωργία είναι ένα εργαλείο αναπόφευκτο για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Πράγματι η γεωργία, όταν είναι βιώσιμη θεωρείτε ως ο μεσολαβητής ανάμεσα στον άνθρωπο και τη βιόσφαιρα, μετατρέπει τη βιοποικιλότητα στην υψηλή οργανοληπτική αξία των τροφίμων. Η γεωργία πρέπει να αποκατασταθεί ως βασική λειτουργία, ειδικά σήμερα, που το βιομηχανικό πρότυπο βρίσκεται σε κρίση.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη
Λογικά, η υλοποίηση ενός σχεδιασμού θα πρέπει να λάβει υπόψη της την κλιματική αλλαγή που βρίσκεται σε εξέλιξη και η αναμενόμενη σταδιακή μείωση του νερού, μέσω της επιβολής και μετριασμού ανάπτυξης / διατήρησης <<ξένων>> φυτικών και ζωικών κεφαλαίων.
Η γεωργία είναι ένα εργαλείο αναπόφευκτο για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Πράγματι η γεωργία, όταν είναι βιώσιμη θεωρείτε ως ο μεσολαβητής ανάμεσα στον άνθρωπο και τη βιόσφαιρα, μετατρέπει τη βιοποικιλότητα στην υψηλή οργανοληπτική αξία των τροφίμων. Η γεωργία πρέπει να αποκατασταθεί ως βασική λειτουργία, ειδικά σήμερα, που το βιομηχανικό πρότυπο βρίσκεται σε κρίση.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη
Λογικά, η υλοποίηση ενός σχεδιασμού θα πρέπει να λάβει υπόψη της την κλιματική αλλαγή που βρίσκεται σε εξέλιξη και η αναμενόμενη σταδιακή μείωση του νερού, μέσω της επιβολής και μετριασμού ανάπτυξης / διατήρησης <<ξένων>> φυτικών και ζωικών κεφαλαίων.
Η αποκατάσταση των βοσκοτόπων θα έχει θετικό αντίκτυπο στην τοπική μελισσοκομία, της οποίας η παρουσία μας δείχνει την ποιότητα του περιβάλλοντος.
Διατήρηση και βελτίωση του τοπίου
Η εξέλιξη των γεωργικών συστημάτων στο πέρασμα των αιώνων έχει διαμορφώσει τη δομή του τοπίου καθιστώντας δυνατή τη δημιουργία και διατήρηση πολλών οικοτόπων και, κατά συνέπεια, ένα υψηλό επίπεδο βιοποικιλότητας.
Διατήρηση και βελτίωση του τοπίου
Η εξέλιξη των γεωργικών συστημάτων στο πέρασμα των αιώνων έχει διαμορφώσει τη δομή του τοπίου καθιστώντας δυνατή τη δημιουργία και διατήρηση πολλών οικοτόπων και, κατά συνέπεια, ένα υψηλό επίπεδο βιοποικιλότητας.
Αυτά τα ενδιαιτήματα αποτελούν την καρδιά των λεγόμενων Αγροτικών Περιοχών (High Value Nature - υψηλής φυσικής αξίας)
Αυτά τα θέματα είναι παρόντα στη νέα ΚΑΠ – Κοινοτικά Γεωργικά Σχέδια
και είναι πιθανό να αποτελέσουν το μοναδικό μέσο πρόσβασης σε κοινοτικές επιδοτήσεις για τις επόμενες δεκαετίες. Οι διαδικασίες αποδοχής προβλέπουν μια σειρά από
χαρτογραφική τεκμηρίωση που καταδεικνύει την πολλαπλή συμμόρφωση, δηλαδή,
ελάχιστη πρακτική συντήρηση των ορθών γεωργικών πρακτικών, όπως: πολύτιμες ποικιλίες - καλλιέργειες, διαχείριση με χαμηλές επιπτώσεις, ημιάγριες καλλιέργειες
(Υπο-στέπα λιβάδια, φράκτες, συστάδες), κατασκευές (αίθρια, ξερολιθιές, πότες), γειτνίαση με ΤΚΣ( Τόποι Κοινοτικής Σημασίας) και ΖΕΠ (Ζώνες Ειδικής Προστασίας) κλπ.
και είναι πιθανό να αποτελέσουν το μοναδικό μέσο πρόσβασης σε κοινοτικές επιδοτήσεις για τις επόμενες δεκαετίες. Οι διαδικασίες αποδοχής προβλέπουν μια σειρά από
χαρτογραφική τεκμηρίωση που καταδεικνύει την πολλαπλή συμμόρφωση, δηλαδή,
ελάχιστη πρακτική συντήρηση των ορθών γεωργικών πρακτικών, όπως: πολύτιμες ποικιλίες - καλλιέργειες, διαχείριση με χαμηλές επιπτώσεις, ημιάγριες καλλιέργειες
(Υπο-στέπα λιβάδια, φράκτες, συστάδες), κατασκευές (αίθρια, ξερολιθιές, πότες), γειτνίαση με ΤΚΣ( Τόποι Κοινοτικής Σημασίας) και ΖΕΠ (Ζώνες Ειδικής Προστασίας) κλπ.
Από αυτή την άποψη, η Περιφέρεια της Κρήτης έχει όλες τις προϋποθέσεις για να πείσει και να στο τέλος να δεχτεί νέους στις αγροτικές περιοχές της.
Νέες κατευθυντήριες γραμμές της πολιτικής για την παροχή της κοινοτικής χρηματοδότησης
Η νέα ΚΓΠ, θα οδηγήσει σε μια ριζική αλλαγή της Γεωργικής πολιτικής της ΕΕ, την εισαγωγή νέων κινήτρων βιώσιμης γεωργίας, όπως την αποσύνδεση από την ποσότητα, την δημιουργία συλλογικοτήτων και το «πρασίνισμα».
Η μελλοντική ΚΓΠ εισάγει το "πρασίνισμα" και την πληρωμή των γεωργικών ορθών πρακτικών που ωφελούν τους πόρους, κλίμα και νερό. Οι οικοσυστημικές υπηρεσίες
των γεωργών που δεν θα αποτιμηθούν άμεσα σε χρήμα θα <<επιδοτούνται>>
με την διαχείρισης της γης (διαχείριση του τοπίου= προστιθέμενη αξία) που εξασφαλίζει την παραγωγή αυτών των δημόσιων αγαθών.
Έτσι υπάρχει η ελπίδα ότι οι τοπικές κοινότητες, με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις διοικητικές υπηρεσίες θα συνειδητοποιήσουν τη σημασία της αλλαγής στον προσανατολισμό της ευρωπαϊκής γεωργικής πολιτικής και δεν θα σπαταλήσουν αυτή την ιστορική ευκαιρία για να ξεκινήσει η μετάβαση από τη γεωργία τύπου "Συμβατική", σε μια νέα γεωργία πολυλειτουργικού χαρακτήρα επιτυγχάνοντας το δέσιμο
της ποικιλομορφίας των αγρό-ποιμαντικών προϊόντων με την υπεροχή του τοπίου που τα δημιουργεί.
Η νέα ΚΓΠ, θα οδηγήσει σε μια ριζική αλλαγή της Γεωργικής πολιτικής της ΕΕ, την εισαγωγή νέων κινήτρων βιώσιμης γεωργίας, όπως την αποσύνδεση από την ποσότητα, την δημιουργία συλλογικοτήτων και το «πρασίνισμα».
Η μελλοντική ΚΓΠ εισάγει το "πρασίνισμα" και την πληρωμή των γεωργικών ορθών πρακτικών που ωφελούν τους πόρους, κλίμα και νερό. Οι οικοσυστημικές υπηρεσίες
των γεωργών που δεν θα αποτιμηθούν άμεσα σε χρήμα θα <<επιδοτούνται>>
με την διαχείρισης της γης (διαχείριση του τοπίου= προστιθέμενη αξία) που εξασφαλίζει την παραγωγή αυτών των δημόσιων αγαθών.
Έτσι υπάρχει η ελπίδα ότι οι τοπικές κοινότητες, με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις διοικητικές υπηρεσίες θα συνειδητοποιήσουν τη σημασία της αλλαγής στον προσανατολισμό της ευρωπαϊκής γεωργικής πολιτικής και δεν θα σπαταλήσουν αυτή την ιστορική ευκαιρία για να ξεκινήσει η μετάβαση από τη γεωργία τύπου "Συμβατική", σε μια νέα γεωργία πολυλειτουργικού χαρακτήρα επιτυγχάνοντας το δέσιμο
της ποικιλομορφίας των αγρό-ποιμαντικών προϊόντων με την υπεροχή του τοπίου που τα δημιουργεί.
ούμε σε μια εποχή όπου όλα έχουν την <<τιμή>> τους και τίποτα δεν έχει πια αξία, η γεωργία θα είναι η αφετηρία αναγέννησης αξιών και μηδενισμού της κρίσης.
Ψαρρας Δημήτρης
Οργάνωση Εφαρμογών Βιώσιμης Ανάπτυξης <<Φοίνιξ>>
